عوامل جسمانی و ژنتیکی در ازدواج
عوامل جسمانی و ژنتیکی در ازدواجیکی از عواملی که در ازدواج نقش مهمی دارد ، قیافه ظاهری و وضع جسمانی همسر می باشد. بعضی از قد بلند و اندام باریک خوششان می آید، عده ای چاق می پسندند و بالاخره بعضی از ابروی پیوسته و بینی کشیده و برخی از موی مجعد و چشم آبی و صورت گرد و تعدادی چانه باریک و اندام موزون می پسندند. با این که زیبایی ظاهری ممکن است دوام نداشته باشد و به زودی جای خود را به قیافه و وضع جدیدی بدهد ؛ معذالک فردی که می خواهد با کسی یک عمر زندگی کند ، باید از قیافه او خوشش بیاید. علاوه بر این، مسئله ژنتیک از نظر داشتن فرزندان سالم و باهوش از اهمیت زیادی برخوردار است. بعضی از مردان کوتاه قد زن بلند قد می گیرند که بچه های آنان قد کوتاه نشوند و عکس این حالت نیز ممکن است پیش بیاید. از طرفی ازدواج های فامیلی که احتمال تولد بچه های معلول و ناسالم و یا کودن و عقب مانده ذهنی در آنها زیادتر است ، مسئله ای است که باید مورد توجه قرار گیرد.
ازدواج و رابطه آن با قیافه ظاهری
یکی از عواملی که پسر و دختر بدان توجه خاص دارند، قیافه ظاهری است. بعضی از پسران که خود قیافه نازیبایی دارند توجه خاص به دختران زیبا دارند؛ عکس این حالت نیز ممکن است اتفاق بیفتد. البته زیبایی و زشتی قراردادی است و از دیدگاه های مختلف فرق می کند؛ ولی آنچه مطلوب جامعه است معمولاً به صورت مُد مطرح می شود؛ مثلاً ممکن است زمانی اندام بلند و باریک برای دختران و قد بلند و چهارشانه برای مردان مُد روز شود و زمانی دیگر قد متوسط و اندام چاق برای دختران و قد بلند و اندام باریک برای پسران. بنابراین زیبایی پیرو مـُد می گردد و در صورت تطابق با مُد طالب بیشتری پیدا می کند. مسئله زیبایی ، خود بحث مفصلی دارد که در این مقوله نمی گنجد. به هر حال در ازدواج دیدگاه طرفین در پذیرش و اقناع یکدیگر از لحاظ وضعیت جسمانی مهم است.
ادامه مطلب ...
آسیب دیدگی اسپرم پدر در اثر زندگی ناسالم به نسلهای بعدی منتقل میشود
پژوهشگران هشدار دادند که آسیب دیدگی ساختاری سلولهای اسپرم به نسلهای بعدی هم منتقل میشود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل ازایسنا، پژوهشگران دانشگاه ایداهو در آمریکا اعلام کردند: پدرانی که دخانیات و مشروبات الکلی مصرف میکنند، باید بدانند علاوه بر خود به فرزندانشان نیز آسیب میرسانند.
به گفته این پژوهشگران، مصرف الکل و دخانیات از عوامل تاثیرگذار بر سلامت اسپرم (سلول جنسی نر) است.
این گزارش میافزاید که آسیب دیدگی ساختاری اسپرم موشهایی که در معرض مواد سمی قرار گرفتهاند تا چهار نسل بعد از آنها منتقل میشود.
نتیجه این تحقیق که در گردهمایی انجمن آمریکایی پیشرفت علوم منتشر شده است، نشان می دهد که سلامت پدران بسیار بیشتر از میزانی است که قبل از این به نظر میرسید در سلامت نسلهای بعدی اهمیت دارد.
دانشمندان دانشگاه ایداهو در تحقیقات خود بر تاثیر مخرب یک سم گیاهی به نام وینکلوزولین بر جنین موش مطالعه کردهاند. این ماده شیمیایی هورمونها را دچار مشکل میکند.
بر اساس این گزارش، وینکلوزولین بر تعدادی از ژنهای سلول اسپرم مانند ژنهای مسئول بروز سرطان پروستات اثرگذار است.
موشهایی که در معرض این سم قرار می گیرند به مشکلاتی مانند رشد بدخیم پروستات، مشکلات کلیوی و ناباروری دچار میشوند و این مشکلات تا چهار نسل بعد از آنها دیده میشود.
ادامه مطلب ...
آیا فرزندم دختر است؟
دانستن جنسیت نوزاد قبل از تولد خواسته هر انسانی است برای هر کس جالب و برای مادر و پدر آینده، لذت بخش،پس با دانستن این نکات و مشاهده انها می توانیم پی ببریم که کودک آینده تان دختر خواهد بود.
نکاتی برای تشخیص دختر بودن فرزندتان به شرح زیر است:
-چاقی شما از ناحیه ران و قفسه سینه است.
-شکمتان به هندوانه شبیه شده.
-موهایتان هایلایت قرمز رنگ است.
-به میوه و غذای شیرین وآب پرتقال علاقه مند می شوید.
-در دوران حاملگی نسبت به دوران عادی و قبل از حاملگی حال خوبی ندارید.
-صورتتان بیش از پیش جوش می زند.
- اگر حلقه ی ازدواجتان را با نخ روی شکمتان آویزان نگاه دارید، به اطراف خواهد چرخید!
اگر این حالات در شما وجود دارد تبریک می گویم احتمالا کودک شما دختر خواهد بود!ولی نباید فراموش کرد که این نکات فقط تجربی بوده و امکان اشتباه در آنها هست!
بهداشت ازدواج
محدوده سنی مناسب برای ازدواج :
محدوده سنی مناسب برای بارداری 18 تا 35 سال و مناسب ترین زمان 20 تا 30 سالگی است . ازدواج زود هنگام و تجربه اولین بارداری در سنین رشد ( پیش از 18 سالگی )موجب از دست رفتن ذخایر مغذی بدن , کاهش رشد در مادر جوان افزایش آسیب پذیری وی در برابر کمبود تغذیه ای و مشکلات بسیار میشود . از سوی دیگر بارداری پس از 35 سالگی نیز خطرات مشکلات فراوانی را به همراه دارد.در ادامه به نکاتی در این مورد می پردازیم .
بارداری در سنین نوجوانی ( زیر 18 سال ) :
نوجوانی دوران گذار از کودکی به سمت بزرگسالی است و در این دوران حساس کودک به تدریج خصوصیات خود را از دست می دهد و به سمت بزرگسالی تغییر شخصیت می یابد .بارداری نیز از دوره های بحرانی است که فرد با تصویر نسبتاّ مشخصی از خویش به سمت تصویر اجتماعی تر (مادر) تغییر هویت می دهد .دختری که در سنین نوجوانی ازدواج می کند مجبور است همزمان با دو بحران رشد و پختگی شخصیت دست و پنجه نرم کند که نتیجه رضایت بخش نیز کمتر حاصل می شود .رشد ناکامل دردوران نوجوانی , رها کردن تحصیل , تعداد زیاد فرزندان , خانواده ناپایدار, نیاز حمایت بیشتر اطرافیان و جامعه و فزندان ناسالم مسائلی است که او با آنها روبه رو است . در سنین نوجوانی حاملگی نسبت به سنین بالاتر اغلب بدون برنامه قبلی و نا خواسته است . بارداری در این سنین تاثیر منفی بر وضعیت فیزیکی , اجتماعی و اقتصادی دختر نوجوان دارد , ضمن اینکه او صاحب فرزندی آسیب پذیر می شود . دختر نوجوان در این سن از خویش یک تصویر شخصی ضعیف دارد , هویت او ناکامل است و هنوز هم مهارتهای لازم برای شکل دادن به هویت کودک خویش را نیافته است و این کودک- مادر در برخورد با برآوردن نیازهای فرزند خویش هنوز کاملاّ مجهزآماده نشده است.بارداری در سنین نوجوانی با افزایش خطرات مامایی و عوارض ناشی اجتماعی همراه است . خطرات و عوارض مامایی در این سنین دو برابر سنین بالاتر است .
کم خونی , فشار خون حاملگی (PI H), مرگ جنین , بیماریهای مقاربتی (STD) و زایمان زودرس از جمله این عوارض است . بخصوص خطر فشار خون حاملگی , اگر بارداری 24 ماه بعد از شروع عادت ماهیانه اتفاق افتد بسیار است .در دختران زیر 25 سال احتمال عدم تناسب میان سر جنین و لگن مادر به علت رشد ناکافی لگن ,بسیار بیشتر است و این امر منجر به شیوع بیشتر سزارین در این سنین می شود که خود عوارض و خطرات فراوانی برای مادر به همراه دارد .در اینگونه مادران زایمانهای غیر طبیعی مثل زایمان طولانی و یا زایمان فوق العاده سریع بیشتر است که هر دو می تواند منجر به عوارض جبران ناپذیر زیادی در نوزاد گردد . زنان نوجوان بعد از زایمان بیش از دیگران دچار خونریزی و عفونت می شوند .
نوجوانی دوران افزایش نیازهای تغذیه ای بدن می شود و حتی ذخایر غذایی قبلی را نیز به سرعت مصرف می کند. تغذیه ناکافی در این سنین و عدم بر آورده شدن نیاز تغذیه ای بدن در دوران رشد همراه با حاملگی و عدم آگاهی کامل نسبت به تغذیه خویش , منجر به زایمان نوزاد با وزن کم می شود و این امر نیز افزایش مرگ و میردوران نوزادی و نیز عقب ماندگی ها, معلولیت ها ی سیستم عصبی و اختلالات رشدی را به همراه دارد.معمولاّ در زنان باردار نوجوان حتی در صورت کفایت انرژی وارد شده به بدن ,کلسیم , آهن و ویتامینهای A وC کافی نیست و آنها از کمبود این مواد رنج می برند .
بارداری در سنین پایین می تواند اختلالاتی را در مادر ایجاد کند, از جمله مسمومیت حاملگی , خونریزی در سه ماهه اول و سوم بارداری , کم خونی و مشکلات بارداری و زایمان .
به طور کلی بارداری در سنین پایین موجب می شود که میزان مرگ ومیر مادران دو و نیم برابر نسبت به حاملگی در سنین 20 تا 24 سالگی افزایش می یابد . از طرفی کودکان این مادران عمدتاّ نارس و کم وزن هستند وامکان مرگ آنان در سال اول زندگی بیشتر است . همچنین احتمال به دنیا آوردن نوزاد با وزن بسیار کم ( کمتر از 1500 گرم ) توسط مادران زیر 18 سال , نسبت به کل جمعیت در سنین باروری تقریباّ دو برابر است.
بارداری در سنین بالای 35 سال :
به دلیل اینکه شیوع اکثر بیماریهای مزمن با بالا رفتن سن افزایش می یابد .میزان عوارض بارداری نیز در خانمهای مسن بیشتر است .افزایش سن عامل خطر ساز مهمتری برای بروز عوارض در حین زایمان است تا تعداد فرزندانی که خانم باردار به دنیا آورده است .عوارض بیماری قند و فشار خون ناشی از بارداری در خانمهای بالای 35 سال در مقایسه با آنان که در سنین ایده آل 20 تا 25 سال باردار شده اند بیشتر دیده می شود .احتمال وقوع بیماریهایی شامل اختلالات قلبی و عروقی, بافت همبند, کلیوی و ریوی با افزایش سن خانم باردار افزایش می یابد .امکان خونریزی ناشی از جدا شدن زودرس جفت و جفت سر راهی در خانمهای بالای 35 سال بیشتر است.احتمال زایمان طولانی و سزارین نیز در این زنان بیشتر است .میزان مرگ در مادران باردار مسن بیشتر است .در تحقیقی در آمریکا مشاهده شده که میزان مرگ در مادران 35 تا 39 ساله نسبت به مادران 20 تا 34 ساله نزدیک به چهار برابر بیشتر است .
بارداری خارج از رحم یکی از علل مرگ مادران است که با بالا رفتن سن مادر شیوع آن افزایش می یابد.احتمال عوارضی برای جنین و نوزاد سقط خود به خود ,سقط انتخابی , مرده زایی ,ناهنجاریهای مادر زادی و تولد نوزاد کم وزن ( میزان به دنیا آوردن نوزاد کم وزن در زنان بالای 35 سال حدود دوبرابر زنان جوانتر است) با افزایش سن مادر بیشتر می شود .احتمال داشتن نوزاد با جثه درشت که امکان زایمان سخت را افزایش می دهد ,در مادران بالای 35 سال بیشتر است , شیوع تولد نوزاد با وزن بالای 4 کیلوگرم در زنان بالای چهل سال ,دو برابر شیوع آن در جمعیت عمومی زنان باردار است .میزان مرگ نوزاد در سال اول زندگی ,بعد از 35 سالگی مادر بتدریج افزایش می یابد .زایایی با افزایش سن کاهش می یابد .وجود ناهنجاریهای کروموزومی در نوزادان متولد شده از مادران 45 سال به بالا پنج درصد بیشتر است .
عوارض بارداری برای مادر و جنین در زنان چندزا :
خانم چندزا خانمی است که پنج بار یا بیشتر زایمان کرده باشد .و حداقل وزن نوزاد او 50 گرم است .در اینگونه زنان فشار خون بالا ,جدا شدن زودرس جفت ,نمای غیرطبیعی جنین, سزارین و خونریزی بعد از زایمان بسیار دیده می شود که همه اینها منجر به افزایش میزان مرگ مادران می شود .بیماریهایی نظیر بیماری قند و فشار خون بالا در اینگونه زنان چند برابر است .مشکلات مامایی در زنان چندزا بیشتر است زیرا رحم حاوی عضله کمتر و بافت همبندی بیشتر است که هر دو منجر به شل شدن رحم بعد از زایمان و نمای غیرطبیعی جنین در رحم می شود .امکان حاملگی چندقلو در زنان چندزا دوونیم برابر حاملگی در زنان دیگر است .
خطر پاره شدن رحم در اثر زایمان که یکی از مهمترین عوارض حاملگی و عامل مرگ و میر فراوان است در این گروه از خانمها 20 برابر زنان با تعداد زایمان کمتر است .
واکسیناسیون زمان ازدواج :
کزاز : کزاز بیماری عفونی بسیار خطرناکی است که به خصوص در نوزادان به مرگ می انجامد .اگر خانمی با تزریق به موقع واکسن کزاز نسبت به این بیماری مصونیت داشته باشد نوزاد وی نیز بعد از تولد تا 45 روز در برابر این بیماری مصون خواهد بود .برای ایمنی کامل هر فرد باید یک دوره کامل واکسن کزاز تزریق کند .تزریق واکسن کزاز در دوران کودکی پنج نوبت است به فواصل یک ماهه ,شش ماهه, یک ساله و یک ساله دوم و بعد هر ده سال یکبار برای یادآوری .
در صورتی که کارت واکسن دوران کودکی فرد نشان دهنده تزریق کامل این واکسنها باشد , یا فرد به انجام واکسیناسیون کاملاً اطمینان داشته باشد , تزریق یادآور هر ده سال یکبار کافی است . برنامه بهداشتی کشور,تزریق واکسن کزاز در مادران باردار در شش ماهگی و یک بار در هفت سالگی کافی است .
سرخجه : معمولاً سرخجه یک بیماری خفیف با علائمی شبیه به سرماخوردگی ساده است و یا اصلاً علامتی ایجاد نمی کند که بیشتر در بچه ها و گاهی در بزرگسالان اتفاق می افتد .خوشبختانه بسیاری از افراد در دوران کودکی به این بیماری مبتلا شده اند و در مقابل آن ایمنی پیدا کرده اند .زیرا هر فرد فقط یک بار در زندگی به این بیماری مبتلا می شود .اما اگر خانمی در دوران بارداری خصوصاً در ماههای اول به این بیماری مبتلا شود خطرات و عوارض جدی برای جنین او بوجود خواهد آمد .از جمله نابینایی, ناشنوایی, بیماریهای قلبی و ریوی و حتی مرگ .بنابراین توصیه می شود پیش از تصمیم برای بارداری واکسن سرخجه زده شود .با انجام آزمایش می توان فهمید که آیا خانمی بر علیه سرخجه ایمنی لازم را کسب کرده است یا خیر و در صورتی که ایمنی لازم را نداشت باید به واکسیناسیون اقدام کرد .نکته بسیار مهم این است که هنگام زدن واکسن سرخجه , خانم باید مطمئن باشد که حامله نیست ضمن اینکه تا سه ماه بعد از زدن واکسن نیز نباید حامله شود .
تزریق واکسن سرخجه در دوران بارداری ممنوع است و به خانم باردار توصیه می شود از تماس با بیماران مبتلا به سرخجه اکیداً خودداری کند ,حتی اگر خانمی قصد باردار شدن داشته باشد لازم است از افراد مبتلا به این بیماری دوری کند .
هپاتیت : گروههای پرخطر برای ایمن سازی بر علیه هپاتیت ب ,عبارتند از دانشجویان گروه پزشکی ,جراحان,پزشکان ,پرستاران,ماماها,دندانپزشکان,کمک دندانپزشکان, بیماران تحت دیالیز,کارشناسان و تکنسین های آزمایشگاهی تشخیص پزشکی ,پرسنل موسسات نگهداری کودکان عقب افتاده و خانه سالمندان ,دریافت کنندگان محصولات خونی,و خانواده افراد مبتلا .
برنامه تزریق واکسن هپاتیت به این ترتیب است :
نوبت اول _ در اولین مراجعه
نوبت دوم _ یک ماه بعد از نوبت اول
نوبت سوم _ شش ماه بعد از نوبت او ل
با انجام آزمایش می توان فهمید که آیا خانمی ایمنی لازم را کسب کرده است یا خیر .
مشاوره ژنتیک :
از اصلی ترین اهداف مشاوره ژنتیک مشخص کردن خطر وقوع یا تکرار یک بیماری ارثی در هر بارداری است .تمام افرادی که هر یک از شرایط زیر را در خود یا اجداد خود دارند پیش از تصمیم به ازدواج و بچه دارشدن باید تحت مشاوره ژنتیک قرار گیرند .
_ ازدواجهای فامیلی
_ حاملگی در سنین 35 سال به بالا
_ نقایص مادرزادی
_ عقب ماندگی ذهنی یا تاخیر در رشد
_ کوتاهی بیش از حد قد و سایر اختلالات رشدی
_ نازایی یا سقطهای مکرر در زنان و عقیمی در مردان
_ ناتوانیهای جسمانی که در هنگام بلوغ شروع شده اند
وحید دستجردی، مرضیه
نشریه سروش بانوان، شماره 6، دی 1379
دیافراگم
دیافراگم وسیله گنبدی شکل از جنس پلاستیک با قابلیت ارتجاع است که در دهانه رحم (محلی میان واژن و رحم) قرار میگیرد.
این روش در ایران متداول نیست.
دیافراگم چگونه کار میکند؟
دیافراگم از ورود اسپرم به درون رحم جلوگیری میکند. برای افزایش اثر آن، مواد اسپرم کش در قسمت گنبدی و لبههای آن ریخته میشود. دیافراگم تا 6 ساعت قبل از داشتن رابطة جنسی در محل مناسب آن قرار داده میشود. پس از رابطة جنسی بایستی حداقل 6 ساعت در محل باقی بماند و حداکثر تا 24 ساعت بعد، از محل خارج شود. به عبارت دیگر از 6 تا 24 ساعت بعد از رابطة جنسی زمان خارج کردن دیافراگم است. دیافراگم را میتوان با وارد کردن انگشت در واژن به بیرون کشید. پس از هر بار استفاده، دیافراگم میبایستی شسته شده و خشک گردد و در ظرف خود قرار گیرد.
در هر بار استفاده بایستی مواد اسپرم کش را درون قسمت گنبدی (سمتی که به طرف دهانه رحم قرار می گیرد) و در سرتاسر لبههای دیافراگم ریخت و دیافراگم را در محل مناسب جاگذاری کرد.
هیچگاه نباید از مواد لزج کننده با پایه روغنی مانند روغن معدنی، وازلین یا روغن بچه همراه دیافراگم استفاده کرد چرا که باعث حل شدن آن میگردد. بعضی از کرمهای دارویی مانند کرم ضد قارچ واژنی نیز میتوان به دیافراگم آسیب برساند.
هر 2 سال یکبار میبایستی دیافراگم تعویض شود.
کارآیی دیافراگم چقدر است؟
در طی یکسال، از هر 100 زوج استفاده کننده از دیافراکم، 16 زوج بصورت ناخواسته باردار میشوند. استفادة صحیح و به موقع از این روش در موفقیت آن نقش عمدهای دارد.
فراموش نکنیم که اصل اساس در کارآیی روشهای پیشگیری از بارداری ناخواسته، انتخاب روش مناسب جهت هر فرد و استفاده دائمی و مناسب از آن روش مطابق دستورالعمل آن است.
پیشگیری از ابتلا به بیماریهای مقاربتی
دیافراگم در مقابل بیماریهای مقاربتی محافظتی ایجاد نمیکند. کسانی که فعالیت جنسی دارند همواره علاوه بر دیافراگم می بایستی از کاندوم برای پیشگیری از ابتلاء به بیماریهای مقاربتی استفاده نمایند.
عوارض جانبی احتمالی
اکثر زنانی که از دیافراگم استفاده میکنند، مشکلی با آن ندارند. عوارض احتمالی عبارتند از:
مواد اسپرم کش ممکن است واژن و پوست اطراف را ملتهب کنند
در صورتیکه دیافراگم دیر خارج شود ممکن است بوی بد و ترشح زیاد واژن بوجود آید
مواد پلاستیکی دیافراگم ممکن است حساسیت ایجاد نمایند
سندرم شوک سمی یک عارضة نادر است
دیافراگم برای چه کسانی مناسب است؟
زنان جوانی که میتوانند پیش از رابطة جنسی مسئولیت پیشگیری از بارداری را بپذیرند از دیافراگم استفاده میکنند. در صورتیکه از دیافراگم استفاده میکنید همیشه بایستی به مقدار کافی مواد اسپرم کش در دسترس داشته باشید. دیافراگم برای کسانی که احساس خوبی از وارد کردن جسم خارجی به درون واژن خود ندارند، مناسب نیست.
چگونه دیافراگم را تهیه کنیم؟
پزشک میبایستی با معاینه لگنی، سایز مناسب دیافراگم را تعیین کند. پزشک یا ماما سپس به فرد نحوة استفاده صحیح از دیافراگم را آموزش میدهند. در صورتیکه دیافراگم به درستی در محل خود قرار نگیرد ممکن است باعث حاملگی گردد.
دستگاه داخل رحمی یا IUD
دستگاه داخل رحمی یا IUD وسیله ای پلاستیکی است که در داخل رحم برای جلوگیری از باردار شدن گذاشته میشود. مزیت آن این است که طولانی اثر بوده و مانند قرص نیازمند یادآوری روزانه مصرف کننده ندارد. در لذت جنسی دخالتی ندارد و روشی برگشت پذیر است به نحویکه پس از خارج کردن از بدن، فرد دوباره می تواند بچه دار شود.
دستگاه داخل رحمی برای خانمهایی که یک فرزند دارند و تمایل به فاصله گذاری دارند، برای خانمهای شیرده و برای خانمهایی که بدلایل پزشکی نمی خواهند از قرصهای ضد بارداری استفاده کنند قابل استفاده است.
دو نوع مختلف IUD در دسترس است: یک نوع به شکل T است و با مس پوشیده شده است، نوع دوم با مارپیچی پلاستیکی پوشیده شده است که هورمون پروژسترون آزاد میکند.
IUD چگونه عمل میکند؟
IUD از نوع پوشیده شده با مس، اکثرا مانع بارور شدن تخمک توسط اسپرم میشود. در نوع هورمونی آزاد کننده پروژسترون، تخمک گذاری (خارج شدن تخمک از درون تخمدان در طی سیکل قاعدگی) مهار میشود و همچنین مخاط دهانة رحم را ضخیم میکند که مانع ورود اسپرم به رحم میشود. وجود IUD در رحم مانع لانه گزینی تخم در رحم حتی در صورت بارور شدن تخمک است که خود مانع رشد تخم و از بین رفتن آن میشود.
در انتهای IUD نخی قرار داده شده است که از رحم خارج می گردد. این نخ در حقیقت یک وسیله کنترل است که به فرد این امکان را می دهد که بتواند از وجود دستگاه درون رحم و محل قرار گیری آن اطمینان حاصل کند.
کارآیی IUD چقدر است؟
در طی یک دوره یکساله از هر 100 زوج استفاده کننده از این روش کمتر از 1 زوج احتمال بارداری دارد. در حقیقت IUD یکی از مؤثرترین و مطمئنترین روشهای جلوگیری از بارداری است. با وجودیکه IUD روشی مطمئن برای پیشگیری از حاملگی است، ممکن است از محل مناسب خود در رحم خارج شود و در نتیجه خطر بارداری وجود داشته باشد. IUD روش جایگزین برای زنانی است که به دلایل پزشکی و یا به دلیل استفاده از برخی داروها نمیتوانند و یا نباید از قرص های پیشگیری از بارداری استفاده نمایند. IUD روش طولانی مدت اما برگشت پذیر جلوگیری از بارداری است.
فراموش نکنیم که اصل اساس در کارآیی روشهای پیشگیری از بارداری ناخواسته، انتخاب روش مناسب جهت هر فرد و استفاده دائمی و مناسب از آن روش مطابق دستورالعمل آن است.
پیشگیری از ابتلا به بیماریهای مقاربتی
IUD در مقابل بیماریهای مقاربتی فرد را محافظت نمیکند. برای این منظور همواره استفاده از کاندوم در کنار IUD لازم است.
عوارض جانبی احتمالی
شایعترین عوارض جانبی IUD عبارتند از:
قاعدگی شدیدتر همراه با دل پیچه در نوع IUD مسی
قاعدگیهای نامنظم در نوع IUD هورمونی
خارج شدن IUD از محل خود به خصوص در زنان جوان
سوراخ شدن رحم که بسیار نادر است
در گذشته IUD خطر عفونتهای لگنی را اضافه مینمود. امّا در انواع جدید خطر این عفونت بسیار ناچیز است. یکی از مسائل مطرح دیگر در خصوص IUD افزایش خطر حاملگی نابجا بود. حاملگی نابجا زمانی است که تخم بارور شده در جایی غیر از رحم لالهگزینی و شروع به رشد نماید. این خطر در حال حاضر نه تنها مطرح نیست بلکه دانشمندان متوجه شدهاند که حتی خطر حاملگی نابجا در مصرف کنندگان IUD کمتر از سایرین است.
توجه: در صورت عدم لمس نخ دستگاه و یا لمس آن در محلی بالاتر یا پایین تر از محل اولیه، مراجعه به پزشک و یا ماما برای بررسی نحوه قرارگیری IUD لازم است.
IUD برای چه کسانی مناسب است؟
IUD برای جوانان و زنانی که تا کنون فرزندی نداشتهاند توصیه نمیشود. از هر 100 IUD که در رحم گذاشته میشود ممکن است 10 IUD در طی سال اول از محل خود خارج شود که این مسأله در زنانی که تا کنون زایمان نداشتهاند شایع تر است. همچنین زنانی که شرکای جنسی متعدد دارند و شرکایشان از کاندوم استفاده نمیکنند در معرض ابتلا به بیماریهای مقاربتی هستند. به همین جهت اکثر پزشکان IUD را به گروههای گفته شده در بالا پیشنهاد نمیدهند. در حقیقت اگر یک زن جوان که تا کنون زایمان نداشته است از IUD استفاده کند، در صورت ابتلا به عفونتهای لگنی این خطر برایش وجود دارد که هیچگاه نتواند بچهدار شود.
چگونه می توان IUD را تهیه نمود؟
IUD حتماً باید توسط پزشک یا ماما در رحم کار گذاشته شود. بهترین زمان برای این عمل زمان خونریزی قاعدگی است. IUD های مسی میبایستی هر 10 سال یکبار توسط پزشک یا ماما جایگزین شوند. IUDهای هورمونی باید سریعتر تعویض شوند که معمولاً کمتر از هر 5 سال یک بار است. همچنین اگر زنی که از IUD استفاده میکند بخواهد باردار شود میتواند به پزشک مراجعه نماید و IUD را خارج نماید.
روش طبیعی بر اساس ریتم قاعدگی
در روش طبیعی (تقویمی) با نداشتن نزدیکی در حوالی زمان احتمالی تخمک گذاری (آزاد شدن تخمک از تخمدان در طی دورة ماهانه قاعدگی) سعی میشود تا از حاملگی جلوگیری شود. از طرف دیگر زوجهایی که تمایل به بارداری دارند نیز میتواند با برقراری رابطة جنسی در زمان احتمالی تخمک گذاری شانس بارداری را افزایش دهند.
هشدار: روش طبیعی (تقویمی) با وجودیکه بصورت تاریخی در میان عوام به عنوان روش پیشگیری از بارداری ناخواسته شناخته می شود و بکار می رود، اما از نظر علمی به دلیل کارآیی پایین و غیرقابل پیش بینی بودن، به هیچ زوجی پیشنهاد نمی گردد. ارائه مطلب در خصوص این روش در کنار سایر روشهای پیشگیری از بارداری تنها بدلیل آگاهی مخاطبان عزیز درباره این روش است و جوان سالم استفاده از این روش را برای پیشگیری از بارداری به شما پیشنهاد نمی کند.
این روش چگونه کار میکند؟
در صورتیکه زوجی در زمان تخمک گذاری رابطة جنسی نداشته باشند، بارداری اتفاق نمیافتد. اما مشکل آن است که نمیتوان به دقت زمان تخمک گذاری را تعیین نمود. بعضی از زوجها از تقویم استفاده میکنند که خود وابسته به وجود نظم کامل و همیشگی در دوره های قاعدگی است که چنین نظمی را اکثر زنان جوان ندارند، بعضی دیگر با دانستن این واقعیت که در طی تخمک گذاری دمای بدن اندکی افزایش مییابد از دماسنج استفاده میکنند که چندان قابل اعتماد نیست. کیتهای تجاری برای سنجش ضخامت مخاط دهانه رحم و یا کیت سنجش تخمک گذاری در حال حاضر بیشتر کمک کننده به زوجهایی است که قصد بارداری را دارند و استفاده از آن به عنوان روش پیشگیری از بارداری مقرون به صرفه و عملی نیست. حدود 9-6 روز در حوالی زمان تخمک گذاری احتمال حاملگی وجود دارد و مطابق این روش در این محدودة زمانی فعالیت جنسی نباید انجام شود.
همانطور که توضیح داده شد، تعیین دقیق این محدودة زمانی اکثراً امکان پذیر نیست ولی به شکل زیر محاسبه تخمینی از زمان باروری زن انجام می شود:
- از کوتاه ترین دوره قاعدگی 18 روز کم کنید. این تاریخ اولین روز دوره باروری است.
- از طولانی ترین دوره قاعدگی 10 روز کم کنید. این تاریخ آخرین روز دوره باروری است.
مثال: سیکل قاعدگی زنی بین 25 (کوتاه ترین دوره ) تا 31 (طولانی ترین دوره) روز طول می کشد. دوره باروری او از روز 7 تا روز 21 دوره قاعدگی است که در این دوره می بایستی از آمیزش جنسی بر طبق این روش اجتناب نمود.
مجددا تأکید می شود که این محاسبه تخمینی است و کاملا قابل اطمینان و توصیه نیست.
کارآیی این روش به چه میزان است؟
روش طبیعی روش مطمئن برای جلوگیری از بارداری نیست. در طی دورة یکساله 25 زوج از 100 زوج وابسته به این روش باردار میشوند. البته عامل تعیین کننده موفقیت این روش تعیین دقیق زمان تخمک گذاری و نداشتن رابطة جنسی در محدودة تخمک گذاری است.
پیشگیری از ابتلا به بیماریهای مقاربتی
روش طبیعی از ابتلا به بیماریهای مقاربتی پیشگیری نمیکند. برای این منظور میبایستی حتماً از کاندوم استفاده نمود.
این روش برای چه کسانی مناسب است؟
برای اکثر زنان جوان، روش طبیعی (تقویمی) روشی مطمئن نیست چرا که تخمک گذاری در سنین پایین اکثراً نظم کاملی ندارد و پیش بینی زمان تخمک گذاری به ندرت امکان پذیر است. برای یافتن تخمک گذاری معمولاً نیاز به ثبت روزانه دمای بدن و یا استفاده روزانه از کیتهاست که معمولاًً کاری سخت و گرانقیمت است و اکثر زوجها نیاز به چند ماه تمرین دارند تا بتوانند از این روش استفاده نمایند. این روش به دلیل تأثیر غیر قابل پیش بینی و سختی اجرا به عنوان یک روش مطمئن پیشگیری از حاملگی ناخواسته به هیچ زوجی پیشنهاد نمیگردد.